Bát tự xem Bệnh tật
Đây cũng là một chuyên đề lớn.
Nguyên lý Bát tự luận Tật bệnh như sau:
Cổ quyết:
Giáp mật Ất gan Bính tiểu tràng,
Đinh tim Mậu vị Kỷ tỳ hương. (Vị là bao tử, tỳ là lá lách)
Canh là đại tràng Tân là phổi,
Nhâm là bàng quang Quý tàng thận.
Tam tiêu cũng hướng gửi trong Nhâm,
Bao lạc đồng quy nhập phương Quý.
Giáp đầu Ất gáy Bính cầu vai,
Đinh tim Mậu sườn Kỷ thuộc bụng.
Canh là cuốn rốn Tân bắp đùi,
Nhâm cẳng Quý chân từ một thân.
Tý thuộc bàng quang thủy đạo Tai,
Sửu là ruột bụng cùng lá lách.
Dần mật phát mạch cùng hai tay,
Mão là mười ngón trong là gan.
Thìn thổ là da vai cùng ngực,
Tị mặt răng cổ họng hậu môn.
Ngọ hỏa tinh thần là đôi mắt,
Mùi thổ dạ dày cách sống lưng.
Thân kim đại tràng kinh lạc phổi,
Dậu là tinh huyết tàng tiểu tràng.
Tuất thổ mệnh môn cùng chân cẳng,
Hợi thủy là đầu cùng thận nang.
Ngọ đầu Tị Mùi là hai vai,
Hai tay trái phải là Thìn Thân.
Mão Dậu hai sườn Dần Tuất cẳng,
Sửu Hợi là chân Tý sinh dục.
Càn đầu Khôn bụng Khảm hai tai,
Chấn chân Tốn đùi Cấn nhớ tay.
Đoài miệng Ly mắt phân bát quái,
Phàm xem tật bệnh tìm chỗ này.